Luật thuế mới lợi hại ra sao? Cái nhìn xuống từ 5000 thước .

Luật thuế vừa được thông qua lưỡng viện quốc hội  với 66% người dân nghĩ là chỉ giúp cho dân giàu và công ty Mỹ. Một điều khoản trong cái luật thuế này là hủy bỏ luật bảo hiểm của Obama bắt buộc tất cả người dân phải mua bảo hiểm y tế nếu không thì phải nộp phạt, với điều khoảng này bị hủy bỏ, Obamacare sẽ từ từ sụp đổ.

Trở lại luật thuế mới này nó thật sự chỉ giảm thuế có lợi cho công ty và giới thật giàu, còn người nghèo và giới trung lưu thì không có lợi gì nhiều hết. Một lý do chánh là khi giảm thuế thì nhà nước thu tiền vô ít, thu vô ít thì phải cắt tiền xài chi ra thì mới cân bằng ngân sách. Cắt tiền nhà nước chi ra là cắt bảo hiểm y tế, chương trình tài trợ người nghèo. Hay nói một cách khác là cắt tiền của người nhà nghèo, lấy tiền đó, cho lại người giàu sụ và công ty qua luật thuế này.

Có bốn nguyên tắc chi phối tất cả mọi chính sách mà trong hơn 2 trăm năm nay, từ ngày xứ Mỹ được thành lập. Đó là nền tảng đưa nước Mỹ tới vị trí hàng đầu, lãnh đạo thế giới cho tới nay. Luật thuế mới này không có một chút xíu nào dính dáng, không những không giúp được gì tới mà còn đi ngược lại những nguyên tắc này.

Thứ nhất, người Mỹ luôn đầu tư vô việc đào tạo nâng cao kỹ năng người dân qua khỏi tất cả những đòi hỏi căn bản của kỹ thuật ở thời đại đó. Ở những năm thời trồng bông vải, máy kéo sợi thì là chú trọng vô học tiểu học cho đại chúng. Tới thời kỳ làm nhà máy sản xuất thì là trung học phổ thông. Bây giờ thì thời kỳ computer, trí thông minh nhân tạo, thì trọng tâm giáo dục phài là trính độ sau trung học cho tất cả và tiếp tục nâng cao kiến thức trí tuệ trong suốt cuộc đời. Nếu thật sự luật thuế được cấu trúc để nhắm vào mục tiêu này thì phải là miễn thuế, khấu trừ thuế cho tất cả những gì liên quan tới việc đi học sau trung học, để khuyến khích người dân trau giồi thêm kiến thức cần thiết cho những công việc đòi hỏi trình độ cao. Ngược lại thay vào đó là cắt thuế cho dân giàu và miễn thuế cho tài sản mà con cái những người này thừa hưởng. Trong cái dự luật đầu tiên họ còn bắt người đi học cao học làm việc nghiên cứu giúp mấy ông thầy làm nghiên cứu sinh phải đóng thuế không những tiền đi làm đó mà còn công vô luôn tiền học tính chung như lợi tức. Thiên hạ chửi bới quá xá về vụ này nên nó được loại bỏ, không còn nằm trong cái dự luật phiên bản cuối cùng nữa.

Thứ hai, người Mỹ bỏ tiền vô xây hạ tầng cơ sở, đường xá, cầu cống, phi trường , hải cảng, internet, v.v.. Cái luật thuế mới này không có một điều khoản nào dành cho công việc này, thay vào đó. Với giới hạn khấu trừ thuế tiểu bang và thành phố quận hạt nên nhà nước tiểu bang sẻ thu vô ít nên không có nhiều tiền chi ra cho hạ tầng cơ sở và với thiếu hụt ngân sách vì miễn thuế cho công ty có thể lên tới 1500 tỉ đô thì khó mà kiếm ra tiền đầu tư vô sữa đường sá cầu cống xuống cấp này.

Thứ ba, một trong những thuế má mà cần phải đánh mạnh vô để giảm bớt ô nhiểm gây ra bởi khói dơ bẩn là carbon tax, thì lại không thấy nói gì tới. Nó sẻ làm trì trệ một kỹ nghệ xanh làm ra tiền, tạo ra nhiều việc làm lương cao mới và giảm ô nhiểm trái đất. Như năng lượng từ gió, mặt trời, sóng biển thủy triều lên xuống. Nhường địa vị lãnh đạo kỹ nghệ xanh này cho Trung Quốc và công nhân của họ.

Một điều may mắn là khi chánh quyền Trump loại bỏ những bao cấp trợ giúp những kỹ nghệ xanh này thì một số nghị sĩ trong quốc hội chống và chặn Trump lại vì tiểu bang của họ bị ảnh hưởng nặng. Điển hình như Iowa Chuck Grassley cứu được tài trợ credit cho kỹ nghệ turbin gió.

Dean Heller cứu xe điện credits vì nhà máy làm bình ắc quy cho xe Tesla ở Reno, Rob Portman ở Ohio.

Thứ bốn, cả trăm năm nay luật di trú thu hút chất xám, và nhân công cần cù làm việc từ tất cả mọi nơi trên thế giới. Những người di dân mới này thường là người ra mở hãng xưởng tạo việc làm và đóng góp rất nhiều trong các chương trình nghiên cứu khoa học giúp cho mình có được những tiện nghi như internet, GPS, microwave oven, v.v.. Cộng với cái miễn thuế cho nhà giàu, công ty tư, thì tiền thu vô thiếu làm cản trở những chương trình nghiên cứu mà chỉ có nhà nước mới có đủ tiền tài sức lực để làm và chịu đụng trong thời gian dài mà hầu hết những phát minh mới hiện đại cần tới. Nếu để tư nhân làm, không ra sản phẩm, lỗ lã một vài quarters là stock xuống sập tiệm đóng cửa hết.

Thuế má không phải chỉ vài trăm một ngàn bỏ túi vài năm rồi hết hạn (2025), bù lại cả ngàn thứ khác quan trọng cho cuộc đời, tương lai của cả một dân tộc. Để coi sao?

Viết theo ý của Tom Friedman, NY Times.