Thiên hạ choi choi của
thập niên 60-70 ở Việt Nam thì có thể nhớ sự kiện lịch sử này.Tôi man mán nhớ
mấy người lớn trong nhà mở TV đài quân đội Mỹ coi nghe rồi bàn tùm lum. Không
biết nghe được bao nhiêu nhưng bàn xôm lắm. Một chuyện cần biết là không có
chánh quyền government nhúng tay vô thì không có chuyện này xảy ra được. Ai nói
government là luôn ăn hại?
Vào ngày 21 tháng 12 năm 1968, Apollo 8, chương trình phi
thuyền không gian có người lái đầu tiên lên mặt trăng, đã được phóng lên từ
Cape Canaveral ở Florida. Theo kế hoạch này ba phi hành gia trên phi thuyền
tiến đến trong vòng khoảng 70 dặm của mặt trăng, bay vòng vòng tròn chung quanh
quỷ đạo mât trăng nhiều lần, trong khi bay thì phát sóng về những kỳ công của họ với
thế giới bên dưới và trở về lại trái đất an toàn. Mục đích chánh là kiếm được
kinh nghiệm vận hành, kiểm tra thiết bị và kiểm tra các địa điểm hạ cánh, hy vọng
mở đường cho moonwalk vào năm sau, đúng lúc để đáp ứng thách thức của cựu Tổng
thống John F. Kennedy là lên mặt trăng trước khi kết thúc thập niên này.
Cho đến lúc đó, Hoa Kỳ đã trải qua một năm cực kỳ hỗn loạn
và chia rẻ: Martin Luther King Jr. và Robert F. Kennedy đã bị ám sát, cuộc chiến
ở Việt Nam đã leo thang và các cuộc bạo loạn đã lan ra khắp các thành phố trên
khắp đất nước. Tuy nhiên, các công dân Mỹ bất kể màu da, chủng tộc, đảng
phái, tôn giáo đồng tâm thống nhất ủng hộ Apollo 8. Hàng chục ngàn khán giả sáng
sớm đổ ra coi ủng hộ cổ vủ, bao gồm hai thẩm phán tòa án tối cao và người tiên
phong hàng không Charles Lindbergh, và các tờ báo đăng tải trang nhất thật là ồn
ào náo nhiệt về tiềm năng của con người. Thí dụ như, The New York Times,
đã gọi Apollo 8 là "chuyến đi tuyệt vời nhất mọi thời đại"
Sếp Frank Borman, chỉ huy cuộc bay này; Đại úy hải
quân James A. Lovell Jr., phi công ; và Đại úy không quân William A.
Anders, phi công mô hình mặt trăng, đã từ từ rời quỹ đạo của trái đất để kiểm
tra thiệt hại của tàu vũ trụ. Không có vấn đề gì, họ sau đó tự đẩy mình
vào lãnh thổ chưa từng thấy, vươn lên trong ba ngày bay qua không gian rộng lớn. Trước
giờ không có chuyến bay nào lên tới đây mà có người lái. Vào ngày 24 tháng
12, các phi hành gia trở thành những người đầu tiên nhìn thấy mặt tối của mặt
trăng và người đầu tiên bước vào quỹ đạo mặt trăng, vòng quanh bầu trời mặt
trăng 10 lần. Đến lúc đó, họ cũng trở thành người đầu tiên nhìn thấy trái
đất từ xa như một hành tinh hoàn chỉnh, một hình ảnh nổi tiếng mà Anders đã chụp
trong bức ảnh "Earthrise" của mình.
Dưới sự đòi hỏi của các nhà quản lý của NASA và các chuyên
gia về PR quan hệ công chúng, phi hành đoàn Apollo 8 đã đem theo một chiếc máy
quay TV lên không gian cùng với họ, thực hiện sáu chương trình phát sóng trực
tiếp trong quá trình thực hiện sứ mệnh. Hai cuộc phát sóng đầu tiên đã diễn
ra trên đường lên mặt trăng, một trong số đó Lovell chúc mừng sinh nhật của mẹ mình. Hai
lần nữa đã diễn ra trên đường về nhà, và một lần khác được truyền hình từ quỹ đạo
mặt trăng vào sáng sớm Giáng sinh (khi nhiều người Mỹ vẫn đang ngủ). Chương
trình phát sóng thứ tư trong sáu chương trình phát sóng, được phát vào đêm
Giáng sinh từ 9 giờ đến 10 giờ tối theo giờ EST, ngay trong thời gian cao điểm. Theo
TV Guide, chương trình này thu hút được lượng khán giả khoảng một tỷ người -
khoảng một trong bốn người trên hành tinh này.
Khi Apollo 8 bay quanh mặt trăng lần thứ chín, Borman đã làm
buổi phát sóng giáng sinh vào giờ cao điểm bắt đầu bằng cách nói rằng phi hành
đoàn sẽ đưa khán giả tới đó bằng ánh hoàng hôn. Ông mô tả mặt trăng là
"rộng lớn", "cô đơn" và "cấm đoán", và thêm rằng
"không phải là nơi rất hấp dẫn để sống hay làm việc". Lovell đã nói rằng
"sự cô đơn bao la của mặt trăng là cảm hứng tới mức kinh hoàng, và nó làm
cho bạn nhận ra những gì bạn đã có được trên trái đất. "Anders, trong khi
đó, tuyên bố mình có được ấn tượng với sự việc mặt trăng mọc và mặt trăng lặn.
Trỏ máy ảnh của họ ra ngoài cửa sổ, các phi hành gia bắt đầu một cuốn nhật ký về những gì họ có thể
nhìn thấy, từ bầu trời xanh phủ lên những ngọn núi khác nhau của mặt trăng, miệng
núi lửa và biển. Để kết thúc chương trình phát sóng, họ lần lượt đọc những
câu mở đầu của Kinh thánh. Họ nói họ chọn đoạn văn đặc biệt này từ
Sách Sáng thế, vì đó là nền tảng của "nhiều tôn giáo trên thế giới",
chứ không chỉ là Kitô giáo. (Không phải tất cả mọi người đồng ý với sự lựa
chọn, một nhà vô thần nổi tiếng đã đệ đơn kiện về việc đọc kinh thánh này).
Borman sau đó kết thúc
bằng câu nói, “Good night, good luck, a Merry Christmas and God bless all of
you, all of you on this good Earth.” Borman
và Lovell sau đó giải thích, họ không có sự hướng dẫn nào từ NASA về việc đọc từ
kinh thánh, trừ việc làm một cái gì đó "thích hợp".
Không lâu qua nửa
đêm vào sáng Giáng sinh, phi hành đoàn khởi động một động cơ để ra khỏi quỹ đạo
mặt trăng và bắt đầu về lại nhà. Lovell đã tuyên bố khởi động động cơ thành
công, nói với một đài kiểm soát dưới trái đất, "Hãy thông báo rằng có một
ông già Noel tới." Các phi hành gia sau đó ngồi xuống một bữa ăn tối Giáng
sinh với đồ ăn thật chớ không phải gà tây khô, cộng với chai brandy nhỏ. Vào
ngày 27, họ trở lại với bầu không khí của trái đất với tốc độ hơn 24.000 dặm một
giờ và văng xuống Thái Bình Dương, nơi một hàng không mẫu vớt họ lên. Như
dự định, sứ mệnh đã thành công thậm chí còn lớn hơn họ nghĩ. Chưa tới bảy
tháng sau đó, vào ngày 20 tháng 7 năm 1969, Neil Armstrong và Buzz Aldrin bước
lên mặt trăng.