Tuesday, August 21, 2018

Tên thật tôi là Loan và tôi chỉ mới bắt đầu. Rose Toci - The last Jedi.



Kelly Marie Tran - tên thật Việt Nam là Loan . Cô đóng vai chính trong phim Star Wars - The last Jedi - vai làm thợ máy của phi thuyền không gian Rose Toci. Sau khi phim ra mắt một số người lên mạng phê bình là cô xấu mà chọn đóng phim làm xuống giá Star Wars. Tôi thì thấy là cô đó hay quá mà sau khi coi xong mới biết cô là Việt Nam ô đi tị nạn.

Kelly Marie Loan giử im lặng và vừa viết bài phản biện mấy người chỉ trích cô trên NY times.
Tôi dịch lại cho thiên hạ coi. Muốn chính xác vô Nytimes coi nguyên bản tiêng Mỹ.





Đó không phải là lời nói của họ, nhưng đó là những lời nói mà tôi đã tin là như vậy.

Lời nói của họ dường như xác nhận những gì mà khi lớn lên như một người phụ nữ và một người da màu đã dạy tôi: rằng tôi thuộc về thứ chầu rìa bên lề và trên không (trống rỏng không thuộc về cái gì hết), chỉ có giá trị như một nhân vật phụ trong cuộc sống và những câu chuyện của họ.

Và những lời đó đánh thức thứ gì đó sâu bên trong tôi - một cảm giác mà tôi nghĩ là tôi đã không còn có nữa khi mình trưởng thành ra. Tôi cũng có cảm giác giống như lúc 9 tuổi, tôi đã ngừng nói tiếng Việt hoàn toàn vì tôi đã mệt mỏi khi nghe những đứa trẻ khác chế nhạo tôi. Hoặc lúc 17 tuổi, khi ăn tối với bạn trai người da trắng và gia đình của anh ta, tôi đã đặt một bữa ăn bằng tiếng Anh hoàn hảo, đến nổi cô hầu bàn ngạc nhiên, và nói, "Wow, thật dễ thương khi bạn có người bạn là exchange student (học sinh ngoại quốc tới đây học  ở chung với gia đình người địa phương)!"

Lời nói của họ củng cố một kiểu nói chuyện mà tôi đã nghe cả đời mình: rằng tôi là “người khác”, là tôi không thuộc về (phe ta) , rằng tôi không đủ tốt, đơn giản là vì tôi không giống họ.

Và cảm giác đó, tôi đã nhận ra bây giờ, là môt thứ xấu hổ, một sự xấu hổ cho những điều mà làm cho tôi khác họ, một sự xấu hổ cho nền văn hóa ở nơi mà tôi đến từ đó. Và đối với tôi, điều đáng thất vọng nhất là vì tôi thật sự hoàn toàn cảm thấy xấu hổ như vậy.

Bởi vì cùng một xã hội đã dạy cho một số người chọ họ là anh hùng, vị cứu tinh, những người thừa kế của học thuyết Manifest Destiny ( thế kỷ 19 với việc Mỹ mở rộng ảnh hưởng, đất đai ra toàn châu Mỹ là một chuyện hiển nhiên trời phú như vậy), và chính cái xã hội đó đã dạy tôi rằng tôi chỉ tồn tại trong cái nền đằng sau hậu trường trong câu chuyện của họ, làm móng tay của họ, chẩn đoán bệnh tật cho họ, hỗ trợ cho những lợi ích tình yêu của họ - và có lẽ gây tổn hại nhất là cái tôi chờ họ giải cứu tôi.

Và trong một thời gian dài, tôi tin họ.

Tôi tin những lời đó, những câu chuyện đó, được chế tạo cẩn thận bởi một xã hội được xây dựng, để duy trì sức mạnh của chỉ một loại người - một giới tính, một màu da, một cuộc sống hiện hữu.

Nó củng cố trong tôi những quy tắc được viết trước khi tôi được sinh ra, những quy tắc khiến cha mẹ cho rằng cần thiết phải từ bỏ tên thật của họ và đổi lại tên Mỹ như- Tony và Kay - để người khác phát âm dễ dàng hơn, chuyện làm như vậy thật sự là xóa bỏ một cái văn hóa vẫn còn làm tôi đau tận xương tủy.

Và tôi rất ghét phải thừa nhận là như vậy, tôi bắt đầu đổ lỗi cho bản thân mình. Tôi nghĩ, "Ồ, có thể nếu tôi ốm hơn chút" hoặc "Có thể nếu tôi để tóc của mình mình dài ra " và, tệ hơn hết, "Có lẽ tôi không nên là người châu Á". Trong nhiều tháng trời, tôi đã tuột xuống cái lằng ngoằng của việc tự ghét bỏ bản thân mình , tuột vô những hốc đen tối nhất trong tâm trí của tôi, những nơi mà tôi xé toạc mình ra, nơi mà tôi đặt những lời của họ lên trên giá trị bản thân của tôi.

Và sau đó tôi nhận ra rằng tôi đã bị người ta nói dối mình ( nói gạt)

Tôi đã bị tẩy não tin rằng sự tồn tại của tôi bị giới hạn ở ranh giới từ sự chấp thuận của người khác. Tôi đã bị lừa nghĩ rằng cơ thể của tôi không phải là của riêng tôi, rằng tôi chỉ thật sự xinh đẹp khi một người khác nào đó nói là tôi đẹp, bất kể ý kiến ​​của tôi. Tôi đã được mọi người biết đến và kể lại: bởi các phương tiện truyền thông, bởi Hollywood, bởi những công ty thu lợi từ sự bất an của tôi, thao túng tôi để tôi mua quần áo, trang điểm, giày của họ, để lấp đầy khoảng trống mà họ tạo ra và duy trì vĩnh viển (để nhốt tôi trong đó)

Vâng, tôi đã bị nói dối (bị gạt). Chúng ta đều bị như thế.

Và trong nhận thức này, tôi cảm thấy một sự xấu hổ khác - không phải là một sự xấu hổ cho tôi, mà là một sự xấu hổ cho thế giới tôi lớn lên. Và một sự xấu hổ về cách thế giới đó đối xử với bất kỳ ai khác biệt (với họ).

Tôi không phải là người đầu tiên trưởng thành theo cách này. Đây là cái cách trưởng thành của một người của da màu lớn lên trong một thế giới thống trị da trắng. Cái cách này là cái mà xả hội dạy rằng phụ nữ chỉ xứng đáng đươc yêu thương khi con trai cho là họ hấp dẩn. Đây là thế giới mà tôi lớn lên, nhưng không phải thế giới mà tôi muốn để lại.

Tôi muốn sống trong một thế giới nơi trẻ con không dành toàn bộ thời niên thiếu của chúng muốn trở thành người da trắng.

Tôi muốn sống trong một thế giới mà phụ nữ không bị giám sát về cái xuất hiện bề ngoài của họ, về hành động của họ, hoặc sự tồn tại chung chung của họ.

Tôi muốn sống trong một thế giới mà mọi người thuộc mọi chủng tộc, tôn giáo, các tầng lớp kinh tế xã hội, định hướng tình dục, giới tính và khả năng - được đối xử như những gì họ luôn luôn là: một con người.

Đây là thế giới mà tôi muốn sống. Và đây là thế giới mà tôi sẽ tiếp tục làm để hướng tới.

Đây là những suy nghĩ chạy qua đầu tôi mỗi khi tôi nhận một kịch bản hay một cuốn sách.

Tôi biết cơ hội được trao cho tôi là rất hiếm. Tôi biết rằng bây giờ tôi thuộc về một nhóm nhỏ những người có đặc quyền, những người kể chuyện để kiếm sống, những câu chuyện được nghe và nhìn thấy và tiêu hóa bởi một thế giới từ lâu đã nếm thử chỉ có một thứ (bị nghèo nàn không biết gì khác hơn cái mình có). Tôi biết tầm quan trọng của nó. Và tôi không từ bỏ nó.

Bạn có thể biết tôi là Kelly.

Tôi là người phụ nữ đầu tiên da màu có một vai trò hàng đầu trong một bộ phim "Star Wars".

Tôi là người phụ nữ châu Á đầu tiên xuất hiện trên trang bìa của Vanity Fair.

Tên thật của tôi là Loan. Và tôi mới bắt đầu.